Meer over Tomoko Mukaiyama

selectie van werken

2023-
Delirium
Delirium is een werk voor vier piano’s gecomponeerd door de Oekraïens-Nederlandse componist Maxim Shalygin en geproduceerd door o.a. TMF. Delirium is het vierde deel van de cyclus Similar. Het is een zeer virtuoos stuk waarbij de luisteraar het gevoel van ruimte en tijd verliest en het meegaan met de muzikale flow de enige optie is. Op 16 april 2023 was de première in het Muziekgebouw aan ‘t IJ in Amsterdam tijdens het Minimal Music Festival. De pianisten waren: Tomoko Mukaiyama, Gerard Bouwhuis, Laura Sandee and Antonii Baryshevskyi.

EAT
EAT zooms in on the material and sensory aspects of our daily beginnings. A pianist, a composer, a EAT zoomt in op de materiële en zintuiglijke aspecten van ons dagelijkse opnieuw beginnen. Een pianist, een componist, een keramist, een natuurverver en het publiek zijn samen in een ritueel dat onze zintuigen scherpt. EAT is een terugkerende installatievoorstelling waarin Tomoko experimenteert met lokale ochtendroutines en de impact van onze culturele en natuurlijke omgeving hierop. EAT begon tijdens het Oerol Festival van 2022 met het thema fermentatie. Tomoko organiseerde een workshop over het maken van gefermenteerd Terschellings fruitsap, een lezing over sojasaus en een workshop over het maken van miso. De miso werd een jaar lang zorgvuldig bewaard op Terschelling en werd geproefd tijdens de EAT-performance in 2023.

figurante
De installatievoorstelling figurante in pakhuis Terrada vormde het hoofdprogramma van de TENNOZ ART WEEK 2023 in Tokio. Figurante is ontstaan vanuit een samenwerking tussen Tomoko en de Japanse rietdekkunstenaar Ikuya Sagara. Vloer, plafond en muren van een enorme betonnen loods werden bedekt met planten en natuurlijke materialen. Dit vormde de basis voor de gelijkschakeling van uitdrukkingsmiddelen waarbij de scheiding tussen pianist (Tomoko) en publiek verdween. Het publiek werd zelf verteller, vertaler, verkenner van de ruimte en verantwoordelijk voor lichtobjecten, met de grote vraag hoe we verbonden zijn met elkaar en en hoe we iets kunnen veranderen in de wereld waarin we leven.

SADO
In SADO wordt Joruri, een traditionele vorm van Japans poppentheater, gecombineerd met 3d-Animé en elektronische muziek. Samen met de beroemde Japanse poppenspeler Hachirobe Nishihashi vertelt Tomoko (elek. muziek) het verhaal van een onbeantwoorde liefde waarbij ze technieken van de diverse makers in elkaar weeft. Hedendaagse expressie wordt gecombineerd met boeddistische en shintoïstische tradities.

2022-
Love Song
Love Song is een lokaal en ecosociaal project met liefde voor de artisticiteit en het handwerk van een gemeenschap. Tomoko werkt samen met lokale overheden om aandacht te vestigen op bepaalde regio’s om bekendheid te geven aan de culturele rijkdom en de makers. Het project richt zich op de aanwezige potentie van met name vrouwelijke kunstenaars, zangers, muzikanten en ambachtslieden. Deelnemers werken met Tomoko samen bij de planning en inrichting om hun werk en producten optimaal te kunnen presenteren voor een publiek. Uitgangspunt van Love Song is steeds de onbepaalde ontmoeting, het niet weten wat er zou kunnen gebeuren, en het vertrouwen op de mogelijkheden van mens en locatie. Het project wordt blijvend herhaalt en dient voor sommige regio’s al als model voor lokale presentaties.

2021-
TWO – in transit Hara Museum
Samen met cinematograaf Reinier van Brummelen ontwikkelde Tomoko music-cinema, een multimodale uitvoeringsvorm waarbij zowel het maken van muziek, geluid, beeld en film zoveel mogelijk real-time uitgevoerd worden. TWO – in transit Hara Museum is music-cinema, een muziek en dansuitvoering met Tomoko, piano, en Mirai Moriyama, dans en spel, in het verlaten museum en bijbehorende binnentuin. Het werd geproduceerd, gefilmed en gestreamd ter gelegenheid van de sluiting van het Hara museum voor eigentijdse kunst in Tokio.

KUMANO
KUMANO, is een installatievoorstelling met foto’s, video, toneelbeeld, figuranten, gesproken tekst en muziek (piano, elektro-akoestisch), gemaakt in samenwerking met cinematograaf Reinier van Brummelen. Tomoko werd geboren in de regio Kumano, bekend vanwege de overweldigende natuur, talloze heilige plaatsen, tempels en pelgrimsroutes. Dit Kumano wordt in de voorstelling vormgegeven als een tussentijd waarin Tomoko haar kinderjaren memoreert en even stilstaat om de dingen en betekenissen die altijd met haar en ons meereizen, te zoeken, te vinden en te hervinden.

2020-
ONE
Een serie pianoconcerten op locatie waar muziek, beeld en filmverhalen met elkaar verweven worden. Cinematograaf Reinier van Brummelen maakt gesynchroniseerde beelden die samenvallen met de beweging van de toetsen van de piano en de handen, armen en het lichaam van Tomoko. Dit werd geprojecteerd op de façade van de kathedraal in Mérida, Mexico.

A Live
A Live is een serie gestreamde installatievoorstellingen. Samen met cinematograaf Reinier van Brummelen presenteerde Tomoko tijdens de pandemie een nieuwe manier om de ervaring van het live-concert te delen met een virtueel publiek. A live werd o.a. uitgevoerd vanuit het verlaten Muziekgebouw aan ‘t IJ en vanuit een verlaten en nachtelijk Van Gogh Museum.

End and Beginning
Een concert met lichtinstallatie in samenwerking met Reinier van Brummelen. Uitgangspunt is Galina Oestvolskaja’s compositie Dies Irae (1973) voor piano, 8 contrabassen en een houten kist als slagwerk. Tomoko vroeg aan de componist Alexander Raskatov, beroemd vanwege zijn opera A Dog’s Heart, ook voor deze uitzonderlijke bezetting te schrijven in resonantie met Oetsvolskaja’s werk. Raskatov schreef het prachtige stuk Bells met uitgebreid slagwerk.

2019-
Pianist
In samenwerking met Maison Hermès le Forum in Tokio gaf Tomoko piano recitals in een toneelbeeld van opgestapelde en hangende vleugels. Tomoko speelde de klok rond gedurende een periode van 24 dagen: elk concert dat een anderhalf uur duurde, begon elke dag een uur later tot de volledige 24 uur. Ongeveer 8000 toeschouwers, jong en oud, losjes zittend rondom de vleugel, hebben concerten bijgewoond.

2018-
GAKA
GAKA is geïnspireerd op de kagura een van Japans oudste rituelen waar door middel van theater, dans en muziek de zon uit de grot wordt gelokt, oftewel, het wonder van de nieuwe dag wordt gevierd. GAKA werd ‘s ochtends bij het opkomen van de zon uitgevoerd, buiten, op de eilanden Terschelling (NL), Shikoku (JP) en Kozu (JP). 20 dansers zongen, speelden traditionele blaasinstrumenten en trommels. Voor de creatie van GAKA heeft Tomoko een internationaal gezelschap van makers en uitvoerders bijeengebracht, waaronder Un Yamada, choreografie, Ting Gong, scenografie en Maxim Shalygin, compositie. GAKA was een co-productie van TMF, Oerol Festival en het Museum of Art in Kochi (JP).
In 2020 maakte Tomoko in samenwerking met o.a. Reinier van Brummelen en Aryan Kaganof GAKA-film. Deze film werd geproduceerd door Serious Film en ondersteund door TMF en het Nederlands Filmfonds.

2016-
Woman in the Dunes
Geïnspireerd door de novelle De vrouw in het zand van Kobo Abe. In dit geval zitten publiek, pianist en concertvleugel gevangen in een duinpan. Het is een installatie-performance gemaakt in samenwerking met Ting Gong (scenografie) waarbij Tomoko gewikkeld is in een enorm zilver/wit doek dat de scene ruimtelijk accentueert. Het is een productie van TMF en het Oerol-festival.

La Mode
Een installatie-performance over mode als modern keurslijf én fascinerende expressie van lichamelijkheid en schoonheid. La Mode is een uitvoering met 10 dansers, een catwalk, een architeconische installatie en een pianist. TMF maakte La Mode in samenwerking met een keur van internationale kunstenaars en dansers. Zoals o.a. Yannis Kyriakides, compositie; Dunja Jocic, choreografie, in coöperatie met Spellbound Dancers; Toyo Ito, toneelontwerp; Slavna Martinovic, kostuumontwerp.

HOME
Het begrip thuis is complexer dan het gangbare idee van troostlocatie, van stabiliteit, veiligheid en fundament. Het thuis kan een veilige haven zijn, maar diezelfde stabiliteit van plaats en waarden kunnen ook onvrijheid en benauwenis genereren. Waar thuis en het thuisgevoel zelfs een valkuil worden, iets dat overwonnen moet worden om te kunnen leven, om de ‘wereld’ toe te kunnen laten.
HOME is een installatie-performance, op locatie bij mensen thuis of in een regulier theater, met muziek, dans, video en fotografie. Tomoko is hier betrokken als regisseur en scenograaf, de dans wordt uitgevoerd door Ema Yuasa.

2014/ 2015-
My Private Odyssey
Onstaan uit de samenwerking met het Nederlandse dansgezelschap Club Guy & Roni geleid door Guy Weizman en Roni Haver. De voorstelling is een metafoor voor de levensweg; dansers en musici maken hun eigen reis en worden op de proef gesteld. Met Tomoko en David Dramm (compositie) en live-muziek van Tomoko (piano), Monica Germino (elec. viool) en Anne La Berge (dwarsfluit en elec.)

2013-
EAST SHADOW
East Shadow is muziektheater met dans en live-muziek ontstaan in samenwerking met regisseur en choreograaf Jiří Kylián en de dansers van het Nederlands Danstheater III ter nagedachtenis aan de Tsunami slachtoffers. Het is gemaakt in opdracht van de Aichi Triënnale 2013. Het werk en de titel zijn geïnspireerd door het werk Neither en But the Clouds van Samuel Becket. Met Franz Schubert’s piano sonate D959, andantino, en East shadow voor piano van en door Tomoko. De soundscape werd gemaakt door Jason Akira Somma.

FALLING
Een installatie performance naar het thema van de Aichi Triënnale 2013: “Awakening: Where Are We Standing? Earth, Memory and Resurrection.” Het thema refereert aan de driedubbele ramp van aardbeving, Tsunami en de Fukushima kernreactor meltdown in Japan, 2011. De installatie, in een verlaten winkelcentrum, bestaat uit piano’s die ondersteboven liggen en een enorme hoeveelheid van kranten en rommel waar doorheen het publiek zich een weg baant. De grote vraag die Tomoko en lichtontwerper Jean Kalman zichzelf stellen en aan het publiek voorleggen is, hoe we vanuit de catastrofe opnieuw kunnen creëren.

2012-
SHIROKURO
Een dansvoorstelling, gemaakt in samenwerking met choreograaf Nicole Beutler en lichtontwerper Jean Kalman. De Japanse karakters van Shirokuro betekenen zwart en wit als referentie naar het begrip contrast. In de voorstelling wordt dit uitgewerkt als noodzakelijke verbintenis tussen donker en licht, stilte en geluid, hemel en hel, en speelsheid en discipline. Tomoko speelde Piano Sonata no. 6 van Galina Oestvolskaja. De première was tijdens de Tokio Dans Triënnale, 2012. In Nederland was de voorstelling onderdeel van het Holland festival, 2013. In 2014 werd de voorstelling gehonoreerd met de VSCD dansprijs.

2011-
Nocturne
Een installatie-performance met twee door de Tsunami (Japan, 2011) beschadigde piano’s. Tomoko speelt o.a. werk van Chopin, Rzewski, Somei en Scarrino in een performance over de worsteling tussen rouw en hoop, over de drang om stil te staan terwijl levenskracht je de toekomst intrekt. Naast een tour door Japan en Europa waren er presentaties van Nocturne in New York en tijdens de Setouchi Triënnale, 2013 en het Holland festival, 2014.

2009-
wasted
Een installatie-performance met een toneelbeeld van 12.000 gebroken witte zijden jurkjes die een doolhof vormen waar het publiek zich doorheen beweegt. In het midden, hoog opgehangen, een immense jurk bemeurd met menstruatiebloed, daaronder de vleugel. Tomoko speelt de Goldberg Variaties van J.S. Bach en improvisaties.
wasted vond een vervolg in de documentaire film Water Children, 2011, van Aliona van der Horst.

2007-
Show me your second face
Installatie-performance in samenwerking met ontwerpersduo Klavers Van Engelen. In het toneelbeeld vallen Tomoko en vleugel samen met een immense sculptuur, een concertjurk van soepele witte stof, als fusie tussen modeontwerp en recital praktijk. Tomoko speelt fragmenten uit Die Kunst der Fuge en So gehst du nun, mein Jesu, hin, BWV 500 van J.S. Bach. Van Nicolai Korndorf, Yarilo en uit eigen werk ha-ra en you and bach.

Sommer Reisen
Een serie piano recital, geïnspireerd door Schuberts Impromptus waarin samples van stadsgeluiden concurreren met Schuberts muziek als vervreemdende botsing tussen culturen. Het is een werk waarin publiek participeerde in het maken van opnamen voor stadsgeluiden. De première was in Japan met vervolgens een toer door Europa en de Verenigde Staten.

2006-
You and bach
Een installatie met een midi piano in een glazen kooi, met lichtontwerp en geluid. Het werd gepresenteerd in een concertzaal. Terwijl Tomoko zich liet horen met werk van J.S. Bach en we de toetsen zagen bewegen was ze lichamelijk afwezig.

Tar and Feathers
Tomoko improviseerde rond thema’s van W.A. Mozart zittend meters boven de scene aan een vleugel op metershoge poten. Tegen deze muzikale achtergrond en toneelbeeld voerden zes dansers intrigerende, mysterieuze bewegingen uit in een surrealistische zwart-witwereld. De samenwerking met choreograaf Jiří Kylián en het Netherlands Dans Theatre (première in 2006) werd goed ontvangen en sindsdien heeft ze deze uitgevoerd bij het Norwegian National Ballet, Boston Ballet en het Paris Opera Ballet.

2005-
for you
Een piano recital van ca. 15 minuten voor één luisteraar waarmee Tomoko de culturele en sociale conventies van het recital deconstrueert. Een bezoeker bestelt een kaartje en krijgt een eigen programma, een datum en een tijd. Eenmaal in het gebouw op de afgesproken tijd wordt de bezoeker door een suppoost naar de plaats geleid d.w.z. een lege concertzaal met één uitgelichte stoel.

2000-
Amsterdam ×Tokyo
Piano recitals als installatie-performance in vier Nederlandse steden en in Tokio. In samenwerking met de architectengroep PBX werden in de zaal talloze plastic tassen opgehangen met daarin zwemmende goudvissen sterk uitgelicht in een nevel van toneelrook. Het publiek zat lossjes rondom de vleugel oog in oog met de goudvissen. Tomoko’s doel was om het publiek te confronteren met vragen over vluchtigheid en het conflict tussen menselijk ingrijpen in natuurlijke phenomenen en nostalgische herinneringen.

Download: Tomoko selectie van werken NL